زمان تقریبی مطالعه: 3 دقیقه
 

قسم به خورشید





قسم به خورشید یکی از موارد قسم در قرآن می‌باشد.


۱ - قسم به خورشید و نور آن در قرآن



قسم به خورشید و نور آن - به اتفاق بیشتر مفسران - در سوره شمس آمده است: (والشمس وضحاها)؛ «سوگند به خورشید و تابندگی آن».
بعضی از مفسران شیعه در تفسیر‌های روایی، آیات آغازین سوره شمس را به ائمه اطهار علیه‌السّلام تاویل کرده‌اند.
طبرسی می‌گوید: چون اساس عالم به نور خورشید است، خداوند به خورشید و گسترش نور آن قسم یاد کرده است.
علامه طباطبایی رحمة‌الله‌علیه نیز آیه را سوگند به خورشید و سوگند به گسترش نور آن در سطح زمین می‌داند.
شیخ محمد عبده می‌گوید: خداوند به خورشید و نور آن سوگند یاد کرده است تا بشر را به فواید آن و قدرت نامتناهی آفریدگار متوجه سازد.
علاوه بر این، مراغی در تفسیر خود آورده است: خداوند به نور خورشید سوگند یاد کرده است؛ چون نور سبب پیداشدن حیات در هر موجود زنده‌ای می‌شود، و اگر نور نبود، نه روشنی بود و نه هیچ موجود زنده‌ای.
[۴] رزاقی، ابو القاسم، سوگندهای قرآنی، ص ۲۷۳-۲۹۳.
[۵] عامر، فارس علی، ظاهرة القسم فی القرآن الکریم، ص ۱۳۷-۱۳۸.


۲ - فلسفه قسم به خورشید




۲.۱ - رستگارى تزكيه‌كننده نفس


قسم خداوند به خورشید و گسترده شدن نور آن، براى رستگارى انسانهاى تزكيه‌كننده نفس:
وَ الشَّمْسِ وَ ضُحاها قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَكَّاها.

۲.۲ - تباهى گناهكاران


قسم خداوند به خورشيد و گسترده شدن نور آن، براى تأكيد بر زيانكارى و تباهى گناهکاران:
وَ الشَّمْسِ وَ ضُحاها وَ قَدْ خابَ مَنْ دَسَّاها.

۲.۳ - وانگذاشتن پیامبر به حال خود


سوگند خداوند به گسترش نور خورشيد، براى بيان وانگذاشتن پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله به حال خود:
وَ الضُّحى‌ ما وَدَّعَكَ رَبُّكَ وَ ما قَلى‌.

۲.۴ - خشم نكردن بر پيامبر


سوگند خداوند به گسترش نور خورشيد، جهت تأكيد بر خشم نكردن بر پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله:
وَ الضُّحى‌ ما وَدَّعَكَ رَبُّكَ وَ ما قَلى‌.

۲.۵ - برترى جهان آخرت


سوگند خداوند به گسترش نور خورشيد، براى برترى جهان آخرت بر دنیا:
وَ الضُّحى‌ وَ لَلْآخِرَةُ خَيْرٌ لَكَ مِنَ الْأُولى‌.

۲.۶ - اعطا به پیامبر در آخرت


سوگند خداوند به گسترش نور خورشيد، درباره اعطا به پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله در آخرت به ميزان رضایت آن حضرت:
وَ الضُّحى‌ وَ لَسَوْفَ يُعْطِيكَ رَبُّكَ فَتَرْضى‌.

۳ - پانویس


 
۱. شمس/سوره۹۱، آیه۱.    
۲. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیرالقرآن، ج۱۰، ص۲۹۸.    
۳. طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۲۰، ص۲۹۶.    
۴. رزاقی، ابو القاسم، سوگندهای قرآنی، ص ۲۷۳-۲۹۳.
۵. عامر، فارس علی، ظاهرة القسم فی القرآن الکریم، ص ۱۳۷-۱۳۸.
۶. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فی علوم القرآن، ج۴، ص۵۴.    
۷. شمس/سوره۹۱، آیه۱.    
۸. شمس/سوره۹۱، آیه۹.    
۹. شمس/سوره۹۱، آیه۱.    
۱۰. شمس/سوره۹۱، آیه۱۰.    
۱۱. ضحی/سوره۹۳، آیه۱.    
۱۲. ضحی/سوره۹۳، آیه۳.    
۱۳. ضحی/سوره۹۳، آیه۱.    
۱۴. ضحی/سوره۹۳، آیه۳.    
۱۵. ضحی/سوره۹۳، آیه۱.    
۱۶. ضحی/سوره۹۳، آیه۴.    
۱۷. ضحی/سوره۹۳، آیه۱.    
۱۸. ضحی/سوره۹۳، آیه۵.    


۴ - منبع



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «قسم به خورشید».    
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۲۳، ص۲۸۲، برگرفته از مقاله «موارد قسم خدا (خورشید)».    


رده‌های این صفحه : قرآن | قسم | موضوعات قرآنی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.